In mijn boekenkast heb ik boeken bij elkaar gezet, waaraan ik goede herinneringen heb, die ik niet had willen missen, waarvan ik het jammer vond als de laatste pagina was aangebroken en waarvan ik de inhoud door alle jaren en andere boeken heen, onthouden heb. De parels van mijn persoonlijke leeshistorie.
Een rangorde bestaat niet, evenmin als een onderscheid tussen wat 'fictie' en 'non-fictie' heet. Alle boeken hier zijn me even lief en dierbaar. Ze staan op alfabet van titel. Nederlands, Engels en Duits door elkaar, alle genres. Een puur persoonlijke keus. De titel is vetgedrukt, de auteur staat daarachter genoemd.
Hoe het komt weet ik niet: van de ongeveer 50 auteurs op de lijst zijn er slechts twee vrouw, terwijl veel vrouwen goede boeken hebben geschreven.





A people's tragedy. Orlando Figgs.
Inzichtelijke, indrukwekkende, mooi geschreven geschiedenis van de Russische revolutie, met een alleszeggende titel.

A chain of voices. André Brink.
Een blanke Zuid-Afrikaanse boer wordt vermoord. De toedracht wordt onthuld in een ketting van stemmen van zijn personeel, zwarte knechten en meiden, die alle afzonderlijk de gebeurtenissen vertellen uit hun eigen perspectief. Grimmige werkelijkheid wordt stapje voor stapje blootgelegd.

Bis zur letzten Stunde. Traudl Junge.
Hitler's secretaresse vertelt over haar leven. Naïef meisje in het hol van de rücksichtslose dictator, die ze afschildert als een soort vader van en over zijn persoonlijke staf. Interessante details over leven met Eva Braun en Hitler zelf tot op de laatste minuut voor zijn dood in de bunker van Berlijn, de aanslag op de Führer in zijn hoofdkwartier de Wolfsschanze in Polen. En het relaxte bestaan op Berchtesgaden. Achteraf kijkt ze met afschuw terug op wat er onder haar ogen en oren beslist werd, zonder dat ze het in de gaten had. Authentieker, indringender en nabijer bij lezing in het Duits. (Ook vertaald in het Nederlands)

Black Water. Joyce Carol Oates.
Hoe een vrouw in een te water geraakte auto vecht tegen de verdrinkingsdood in het vertrouwen dat de zich vrijgeworstelde bestuurder hulp haalt. Alsof je de wanhopige hoofdpersoon zelf bent. (Ook vertaald in het Nederlands)

Body and Soul. Frank Conroy.
Een kansarm joch in New York leert in een achterkamertje van een buurman winkelier piano te spelen en brengt het tot een groot musicus. Een ouderwetse mooi geschreven roman vol mooie details over muziek en muziek leren maken, persoonlijke relaties en het leven in de grote stad in de jaren vijftig. Verhaal pakt je als een pianostuk van Liszt.

Darwin. Adrian Desmond & James Moore.
De grote ontdekker van de oorsprong van ons bestaan beschreven als een gewoon mens. Manisch gedreven tegen alle tegenslagen in: wetenschap, wetenschap, wetenschap. Maar ook een opzienbarende kijk op een man die zo leed onder de stress van z'n gedrevenheid dat hij dagelijks een gevecht moest voeren tegen z’n tegenspartelende lijf en gemoed. Over de grootste doorzetter van de evolutie.

De vrolijke soldaat. Viktor Astavjef.
In prachtige, onopgesmukte proza voortrollend verhaal van een aards-optimist en flegmatische Sovjet-soldaat aan het front in de Tweede Wereldoorlog. De ontberingen, de kameraadschap, het cynisme over (opper)bevel en over zijn latere strijd om in uiterste armoede op het platteland een gezin te stichten. Twee gevechten op twee achtereenvolgende fronten om in leven te blijven. Pronkstuk van de Russische literatuur in de jaren 90 van de 20ste eeuw.

De Movo Tapes. A.F. Th.
Grootse tragikomische eigentijdse roman als eerste in een nieuwe reeks. Bizarre, maar invoelbare avonturen van hoofdpersonen leveren literatuur van on-Nederlandse hoogte.

Het Oedipusverhaal vol Hollandse karakters en eigenheden. Beste Nederlandse roman van 2003.

De witte garde. Michael Bulgakov.
Alexei Turbin weet zich geen raad in de chaotische jaren van de Russische revolutie, als hij zijn bourgeois wereld aan puin gehakt ziet door de revolutionairen en de Rode Gardisten tijdens de straatgevechten in zijn woonplaats Kiev. Biedt een van de mooiste scènes in de hele wereldliteratuur als in een mortuarium gezocht wordt naar een bekende. De stank en de gruwel zijn te ruiken en te voelen.

De overbodigheid van moed. Timothy Mo.
Een geniale charlatan sluit zich even gemakkelijk aan bij de guerrillabeweging met zijn gave de meest ingewikkelde wapens voor aanslagen te fabriceren, als bij de heersende klasse. Wat maar het meeste voordeel oplevert. Spannende allegorie over het ultieme opportunisme.

De nacht der Girondijnen. Jacques Presser.
Novelle over het drama in kamp Westerbork in de Tweede Wereldoorlog. Poort voor de Nederlandse Joden naar de vernietigingskampen in Polen. Boekenweekgeschenk van 1957. Nadien heeft tot op heden geen Boekenweekgeschenk deze hoogte kunnen evenaren.

De Kapellekensbaan. Louis Paul Boon.
Beste sociaal-realistische roman in Nederlandstalige literatuur. Beschrijft vol opstandigheid het leven van het meisje Ondine dat vol verwachtingen naar de stad is gereisd om een nieuw leven te beginnen. Grote teleurstelling en uiteenspattende droom. Voelbare bewogenheid van groot schrijver.

De Joden van Wilno. Grigori Szur.
Ooggetuigenverslag van leven in getto van Litouwse hoofdstad Vilnius. Ingehouden woede over onmatig onrecht en schrikbewind door de Duitse bezetters, opgeschreven in onopgesmukt, maar indringende taal door een moedig man. Szur zou groot literator zijn geworden als hij niet in concentratiekamp Stutthof was vermoord.

De avonden. Gerard Reve.
De zinloosheid van het platvloerse, burgerlijke leven van de jeugd in de jaren vijftig op al even navrante manier in unieke 'Reviaanse' taal gevat. Boek brak met conventies van toenmalige literatuur en zette de toon voor een nieuwe Nederlandse literaire stijl. Grote klassieker uit de vaderlandse literatuur; boek dat maar niet oud wil worden.

De oorlog aan het einde van de wereld. Mario Vargas Llosa.
Twee dikke pillen waarin het verhaal voortraast vol -waar gebeurde- wederwaardigheden van een Braziliaanse sekte, opgejaagd door het land trekkend om uiteindelijk te worden uitgeroeid.

Die vierzig Tage des Musa Daghs. Franz Werfel.
Monumentale roman vertelt het heroïsche verhaal van het verzet van Armeniërs tegen hun uitroeiing door de Turken rond 1915. Realistische karaktertekeningen en gebeurtenissen. Dé roman over deze vergeten genocide.



Disgrace. J.M. Coetzee.
Gewelddadigheid in Zuid-Afrika, die hoofdpersoon pijnlijk met schuld en boete overlaadt.

Indringend, schokkend en actueel. Bloeiende tak aan de stam van Coetzee's literaire boom, onderscheiden met Zweedse Nobelprijs. (Ook vertaald in het Nederlands)

Ebbenhout. Ryszard Kapuscinksi.
Erachter komen wat Afrika is, hoe de bevolking denkt, leeft, zich elke dag tegen verdere afbraak staande houdt en bijna leeft als één grote familie? Ebbenhout lezen. De Poolse journalist, en jarenlang correspondent in Afrika, reisde door het ondoorgrondelijke continent, tekende op wat hij zag, corruptie, machtsmisbruik, moedwillige inefficiency, dreiging , terreur, de ziekten. In een poëtische taal als tegenhanger van het schokkend realisme.

Het jaar van de bok. Mario Vargas Llosa.
Grootheidswaan, machtswellust en narcisme van een Zuid-Amerikaanse dictator (de bok). Door de beste schrijver van het zuidelijk halfrond.

Houdini!!! Kenneth Silverman.
Fascinerende biografie over de grote illusionist in Amerika rond de eeuwwisseling van 1900. Hoe hij zijn trucs bedacht, maandenlang oefende tot ze perfect verliepen, hoe hij zijn eigen entertainment-business opzette en runde, samen met zijn vrouw, die een grote rol speelde in zijn leven als artiest. Silverman schetst de ups and downs van Houdini's leven, zijn triomfen en teleurstellingen, zijn hang naar roem, zijn extravagante levensstijl en zijn geldzorgen. De biograaf ontworstelt de held uit zijn legende en maakt van hem een mens van vlees en bloed, die gewoon een entertainmentbedrijf runt met zichzelf als de belangrijkste werknemer.

I know this much is true. Wally Lamb.
Aangrijpende, maar onsentimenteel verhaal van de wederwaardigheden van twee broers, van wie er een psychotisch is opgenomen in een inrichting. Op elke pagina gebeurt iets nieuws, de onvoorspelbaarheid van het bestaan ten top. Tragiek in een relativerend jasje. Gewoon een mooi boek. Lamb kan het.

In krabbengang. Günter Grass.
Perfect geconstrueerde en betekenisvolle roman over dramatische schipbreuk door een Russische torpedo in de Oostzee tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog, verweven met actueel neo-nazisme. Politieke roman van grote allure.

Ingenieurs van de ziel. Frank Westerman.
Een journalistiek zoektocht in Rusland naar de rol van schrijvers en literatoren in de Sovjettijd. Spannend en vol verrassingen en openbaringen.

Jimmy Corrigan, the smartest kid on earth. C. Ware.
Literair stripboek, waarin het leven van vrijgezel Jimmy met gemengde gevoelens over zijn aandoenlijke onnozelheid de kijker/lezer door 3072 plaatjes loopt. De doodverlegen man, bang niet aardig gevonden te worden, teruggetrokken en angstig, ontmoet voor het eerst in z’n leven z’n vader. Een bully van een kerel, die hem elk moment vernedert. Jeugdherinneringen wisselen fantasieën af om Superman te zijn en mooie meisjes te veroveren. Getekend in een strakke, sfeervolle maar sombere vervreemdende stijl, spelend tegen de achtergrond van Chicago's art-nouveau architectuur. Standaard-antwoord van Jimmy: sure, sorry, okay.

Konfidenz. Ariel Dorfman.
Een vrouw beleeft aan een telefoontje van haar man een nachtmerrie van seksuele en politieke dreiging. Wie is nog te vertrouwen? Geniaal boek.

Kowloon Tong. Paul Theroux.
Prachtige en superspannende pastiche over de overname van Hong Kong door China. Rijke, patserige zakenman ontvlucht samen met graaigrage moeder de angst voor het nieuwe bewind. Een grote allegorie, verpakt in een thriller vol onverwachte wendingen. Beste boek over de actualiteit van de jaren ‘90.(Ook vertaald in het Nederlands)

Lonesome Dove. Larry McMurtry.
Een cowboyboek voor volwassenen. Prachtig beschreven avonturen van stel veedrijvers in Amerika, rake karakterschetsen, ruige landschappen en talloze ontberingen.

Manhattan Transfer. John dos Passos.
Portret van New York in het begin van de 20ste eeuw. Menselijk drama en tragedies.

Masters of Death. Richard Rhodes.
Het schokkende en gruwelijke relaas van het werk van de Einsatzgruppen in Oost-Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ze slachtten gewetenloos en rigoureus 100.000en Joden af.

Moon Shot. Alan Shepard and Deke Slayton.
Amerika’s race naar de maan, verteld door twee astronauten. Fascinerende kijk van binnenuit in de menselijke en technische wereld van de knapste prestatie in de geschiedenis.

Nothing less than victory. Russell Miller.
Soldaten van de invasie in Normandië 1944 vertellen hun verhalen. Weinig heroïek, veel bloed en tranen. Maar wel gingen ze voor niets minder dan de overwinning.

Ons wilde oosten. Michiel Hegener.
Wat is natuur nog in ons land..., dichtte J.C. Bloem een halve eeuw geleden al. Inderdaad, ter grootte van een krant. Eenvormige nieuwbouwwijken slurpen weilanden op. Van de meest verwrongen blokkendozen van glas in kantoor'parken' krijg je acuut glaucoom. Alleen de Veluwe lijkt er nog enigszins ongeschonden bij te liggen. Maar schijn bedriegt, constateert Hegener in dit zeer informatieve boek. En hij schuwt een oordeel niet: ruim alle ongewenste bebouwing op, sluit campings en maak er één groot nationaal park van. Vlot geschreven pleidooi voor onze laatste restjes wildernis.

Opperlandse taal- en letterkunde. Battus.
Virtuoos spel met de Nederlandse taal door een genie.

Opperlans! Battus.
Nog virtuozere taalspelen met ons Nederlands door een meestergenie.



Schaduwen over de Hudson. Bashevis Singer.
Romantisch en filosofische verhaal van joden in de late jaren veertig in Manhattan. met de schaduw van de Holocaust over hun leven, dat ontspoort in sex, verraad, schuld, verlaten echtgenotes, vervreemde kinderen. Hoogtepunt in het oeuvre van deze Nobelprijswinnaar voor literatuur.

Schrijven of leven. Jorge Semprun.
Indrukwekkende, geserreerde autobiografie van Spanjaard Semprun, overtuigd tegenstander van Franco’s regime en in eerdere jaren van het Nazisme. Kwam hem op gevangenschap in concentratiekamp Buchenwald te staan. Waarom nog schrijven over wat onbeschrijfelijk is? is de centrale vraag in dit boek, waarin Semprun schokkend, maar ook ontroerend over het instinct tot overleven schrijft. Erudiet en diepzinnig.

Slow boats to China. Gavin Young.
Klassiek reisverhaal met de reiziger als hoofdpersoon, die op de bonnefooi probeert per schip van Engeland naar China te reizen. Kleurrijke personages uit de scheepswereld trekken voorbij. Het stranden in havens, het eindeloos zoeken naar een geschikte lift naar de volgende halte, treiterende bureaucratie, hartverwarmende bemanningsleden en ontberingen op zee maken dit boek tot een lust voor de leunstoelreiziger.(Ook vertaald in het Nederlands)

Stijloefeningen. Raymond Queneau.
Op 99 verschillende manieren beschrijft Queneau dezelfde kleine scène over twee mensen in de tram. Geniale taalbeheersing en creativiteit. Hilarisch, geheimzinnig en diepzinnig. Verplicht handboek voor elke auteur, journalist,tekstschrijver en 'gewone'lezer. Chapeau voor Rudy Kousbroek die het uit het Frans vertaalde.

Strohonden. John Gray.
Fascinerende, diepzinnige kijk op menselijk gedrag op deze wereld.

The saga of Ring of Bright Water. Douglas Botting.
Onthullende en onthutsende biografie over het raadsel dat Gavin Maxwell heet, excentrieke Engelsman, schrijver, dierenliefhebber, autocoureur, geheim agent, dichter en schilder. Hij vestigde zich als aristocraat tegen alle conventies in op een afgelegen plek in Schotland om bedreigde otterstand van de ondergang te redden.

The world according to Garp. John Irving.
Mooiste en beste boek van Canadese schrijver. Passievol, opwindend, eigenaardig en invoelbaar leven van Garp, dat groter lijkt dan het onze, maar even realistisch is. Chaotisch, onvoorspelbaar, fanatieke figuren, hoeren, huurmoordenaars en leraren. Onvergetelijke gekte en waanzin in onze eigen echte wereld.(Ook vertaald in het Nederlands)

The man who mistook his wife for a hat. Oliver Sacks.
Bizarre, waar gebeurde verhalen van mensen met een neurologische afwijking en hun (on)opvallende gedrag. Plus hoe het medisch in elkaar steekt.(Ook vertaald in het Nederlands)

The future of life. Edward O. Wilson.
Doemscenario voor onze planeet als we doorgaan met leven, zoals nu in de Westerse wereld. Tij kan nog keren, als we willen. Uitstekend beargumenteerd met steekhoudende cijfers en analyses.(Ook vertaald in het Nederlands)

This way to the gas, Ladies and Gentlemen. Tadeus Borowski.
De gruwelen van de concentratiekampen cynisch en anekdotisch in kaart gebracht door Borowski, zelf kampslachtoffer. Ironische kijk op bestaan in Auschwitz en Dachau kon hem niet van zelfmoord behoeden in 1951.

Touching the void. Joe Simpson.
Adembenemend bergbeklimmersavontuur, waarin bij een plotselinge val Simpson's klimgenoot hem van z’n touw lossnijdt waar hij als aan z’n laatst levensader aan bungelt. Simpson overleeft de klap op de rotsen beneden. Maar hij klautert en klimt met een gebroken been, half dood, z'n leven weer tegemoet. Overwinning van geest over materie.(Ook vertaald in het Nederlands)

Trainspotting. Irvin Welsh.
Briljante beschrijving van het leven van junks, de dagen aan elkaar geregen van scoren, afkicken, leugen en bedrog om aan geld te komen. Roept in een prachtige slangtaal, die je na een paar pagina's volledig machtig bent, sympathie op voor het verlopen leven van de hoofdpersoon. Vernieuwend geniale tragikomedie van het leven aan de onderkant.(Ook vertaald in het Nederlands)

Tussen mes en keel. Geerten Meijsing.
Met manische snelheid voortdravende roman over manische man, wanhopig, onmachtig, onbegrepen en onmogelijk nog te kunnen leven.

Ulysses. James Joyce.
Prachtige taal, spannende nieuwe, onbekende, welluidende woorden en fascinerende gedachtewereld van hoofdpersonen Stephen Dedalus en Leopold Bloom op hun willekeurige tocht op één dag door Dublin, waar ze elkaar aan het einde van de dag tegenkomen. Gepubliceerd in 1921, maar als beste roman van de 2oste eeuw beschouwd. Beïnvloedde stijl van hele wereldliteratuur. Advies: Lezen, herlezen en voor altijd binnen handbereik houden als je je weer hebt laten verleiden om zo'n tegenvallend gehypt boek te kopen.(Ook vertaald in het Nederlands)

Verslagen uit Vietnam. Michael Herr.
Het beste boek ooit over wat de Amerikanen in de jaren zestig en zeventig uitrichtten in Vietnam. Een boek over gruwelijke gebeurtenissen vanuit het gezichtspunt van een Amerikaanse oorlogscorrespondent, uiterst kritisch, maar vooral ook een kijkje in de ziel, de psyche van wie het meemaakten. De titel is een van de grootste understatements van dit boek. Een klassieker.

Vom Zauber der Züge. Axel Zwingenberger.
Foto's, foto's en nog eens foto's van stoomlocomotieven in de nacht. Met engelengeduld en perfecte technisch beheersing van het vak vastgelegd op groot formaat. Sprookjesachtige, maar realistische foto's in fraaiste fotoboek ter wereld. Anekdotische bijkomstigheid: Zwingenberger verdient zijn brood als boogy-woogy pianist.