Niet voor niets huist er aan de Amsterdamse Henri Polaklaan in een fraai Jugendstilgebouw van architect Berlage een vakbondsmuseum. Want er bestaat een gigantische collectie materiaal over de geschiedenis van de vakbeweging in ons land, die het waard is om getoond te worden.
Een van de animators en oprichters van het museum is de Vakbondshistorische Vereniging, die nu 20 jaar bestaat. Reden om een aantal artikelen te bundelen uit de Nieuwsbrief, die deze club uitgeeft. 'Dwarsliggers, drama’s en kroonjuwelen' heet een verzameling verhalen die een heldere kaleidoscoop bieden van de rijke geschiedenis van de Nederlandse vakbonden.
De interessantste bijdragen in het boekje behelsen beschrijvingen van personen die op een of andere wijze een stempel hebben gedrukt op de ontwikkeling van de vakbonden of zich als buitenstaander sterk betrokken voelden bij de arbeidersbeweging. Zo is er een klein portret van Edo Fimmen, de secretaris van de Internationale Transportarbeiders Federatie. Hij was een zowel een kundig organisator als een visionair man, die een helder boek schreef over het kapitalisme.

Een rijtje portretten van zes vrouwen, die zich inzetten voor de vakbeweging toont, onbekende, vasthoudende activistes, vooral strijdend tegen de achterstelling en discriminatie van vrouwen, zowel in de samenleving als de vakbond zelf.
Interessant is ook het kleine portret van de kunstschilder Herman Heijenbrock die helemaal gegrepen was door industri?le landschappen. Het schilderij Ijzersmelterij siert de omslag van het boekje. Dramatisch, waar de titel van het boekje deels naar verwijst, is het verhaal over de executie van drie vakbondsbestuurders, door de Duitsers opgepakt als gijzelaars.

Artikelen over over onder meer de identiteit van het CNV, vakbondsvaandels, de staking bij scheepswerf De Schelde in 1970, de oprichting van een eigen verzekeringsmaatschappij van de vakbond, Reaal, en over commotie rond gehuwde onderwijzeressen in Haarlem, spreken van een grote veelzijdigheid en ver uiteenlopende aspecten van de Nederlandse vakbeweging.
Een geslaagde bundel als kleine bijdrage in de nog zo weinig beschreven en onontgonnen vakbondshistorie.