Alsof je met Mehta meeloopt, zijn schaduw bent, zo ervoer ik het lezen van zijn superreportage over zijn geboortestad Bombay in India. De auteur loodst je door de slums, praat met huurmoordenaars en gangleiders, verkeert in de kringen van filmsterren en regisseurs in india’s filmstad Bollywood, bezoekt de geraffineerde verhulde bordelen en graaft zich in de bureaucratie in, die het dagelijkse leven van de Bombayer teistert, portretteert het politiekorps met zijn rechteloze en gewelddadige optreden en stort zich in de eeuwige rivaliteit tussen Moslims en Hindoes in de stad.
Mehta is een onovertroffen gids in een van de grootste steden ter wereld, dat met zijn 14 miljoen inwoners op het eerste gezicht volstrekt onleefbaar lijkt. Maar Mehta weet in zijn onaflaatbare speurtocht naar de diepe krochten van de stad een samenleving bloot te leggen van mensen die zelfs heimwee hebben naar Bombay als ze ook maar een dagje naar een dorp in de buurt moeten.

Mehta is opgegroeid in Bombay, vertrok met zijn ouders en familie als puber naar Amerika. Hij volgde daar een universitaire opleiding, werd journalist voor verschillende toonaangevende media. Hij besloot zijn geboortegrond te herontdekken door er 2 jaar te gaan wonen om ‘zijn ’stad te leren kennen en vooral doorgronden. Het is hem gelukt de vele nauwelijks gangbare onzichtbare paden in deze krioelende stadse samenleving te bewandelen.

Groot voordeel is zijn taalkennis voor snel contact met de bevolking. Via kennissen weet hij door te dringen tot huurmoordenaars, die hem onverbloemd over hun werk vertellen. Dat verschilt niet veel van dat wat hij door de stad hooggeachte politieleiders weet te ontfutselen over hun strijd tegen de misdaad.

Uiterst boeiend, beeldend en meeslepend zijn de levensverhalen die hij optekent van een jonge op straat levende dichter, van een prostitu? bij wier familie hij gewoon als gast mee-eet, zittend op de enige stoel die de negen bewoners van 1 kamer delen. Met de ontmoetingen van uiteenlopende types Bombayers geeft Mehta de stad een onvergetelijk menselijk gezicht. Elke 14 miljoen zielen hebben hun eigen unieke leven, ervaringen, droefheid, blijdschap, wensen, onvervulbare dromen, tegenspoed, onmetelijk geduld en plezier.

Mehta’s boek bruist van leven in al zijn donkere en felle schakeringen, die bij mij afwisselend afgrijzen, verbazing ?n ontroering opriepen. Mehta gunt ons een diepe kijk in het leven en denken van de Bombayer, de Indi?r, met zijn eigen levensfilosofie?n in grote rijkdom of schrale armoede.

Opvallend ?n verademend in Mehta’s aanpak is het ontbreken van moralisme in zijn beschrijving van zijn Bombay en zijn voor de Westerling vaak onbegrijpelijke handelingen, activiteiten en denkwijzen. Mehta schildert een wereld, zoals deze is, een van de werelden op onze planeet, die -zo spreekt duidelijk uit zijn boek- evenveel waarde heeft als welke andere ook op een ander halfrond of werelddeel. Bombay is in de ogen van Mehta Bombay. Zijn eigen verbazing of afkeur is slechts spaarzaam te zien aan zijn soms korte humoreske commentaar. Helemaal kritiekloos stelt hij zich niet op, maar dan uitsluitend tegenover machtsmisbruik, die mensen moedwillig dupeert.

Lees dit boek: loop letterlijk mee met Mehta als gids in een derde wereldstad. Een gevoelige, warmhartige kompaan, die mij op onnavolgbare, lyrische en met subtiele humor een wereld openbaart, waarvan ik het bestaan nauwelijks vermoedde.

Laurens

Ook vertaald in het Nederlands: ‘Bombay mateloze stad’, uitg. Mets en Schilt.

Foto's van Christophe Huguenet en Ma?t? Valette. India in beeld