Goed voor henzelf, goed voor hun familie, goed voor de stad, goed voor het land. De stad als draaipunt voor een beter leven. Dit concludeert Doug Sanders, een Canadese journalist, die wereldwijd uitgebreid research deed naar de grote migratiestroom die op gang komt van het platteland naar de stad. Hij schreef er een fascinerend, geëngageerd en uiterst informatief boek over.
In 2050 telt de aarde rond 9 miljard bewoners, van wie 70% in een stad wonen. Deze eeuw zal zich kenmerken door de grootste volksverhuizing in de geschiedenis. In zijn onovertroffen en buitengewoon boeiend boek Arrival City vertelt Saunders over zijn bezoeken aan mensen in krottenwijken in 20 steden. Van China tot Brazilië. Hij toont bewust beleid van overheden om de sloppenwijken een betere status te geven en de bewoners kans te geven zich op te werken. Maar ook laat hij zien hoe regeringen en gemeentes vaak volledig voorbijgaan aan wat planologisch het beste is voor de stad en de armen aan hun lot overlaten.
De verhalen, die hij optekent van migranten spreken boekdelen.
Mensen zeggen het leven op het platteland vaarwel vanwege te weinig voedsel, kindersterfte en een lage levensverwachting. Te kleine boerenbedrijven of kleine stukjes grond leveren te weinig op om hele families te onderhouden. Driekwart van de armsten op de wereld leven op het platteland en verdienen minder dan $1,- per dag. De afgelopen 10 jaar is dat aantal afgenomen door de trek naar de stad. Voormalige dorpsbewoners die in de stad zijn gaan wonen, zijn niet alleen beter af, maar ook het dorp waar ze vandaan kwamen profiteert daar van. Er wordt veel geld naar familie op het platteland gestuurd en investeringen gedaan.
De mensen die naar de stad trekken vinden geen gespreid bedje. De meesten moeten letterlijk en figuurlijk uit de modder een onderkomen en een bestaan opbouwen aan de rand van de stad. Overal waar Doug Saunders kwam (onder meer in Berlijn, Rio de Janeiro, Mumbai, Londen, Nairobi, Los Angeles, Tatary in Polen, Dorli in India, Caracas, Parla in Spanje) zag hij eenzelfde patroon van instellingen, gebruiken, conflicten en frustraties zich opbouwen en ontwikkelen in deze nieuwkomerswijken. Arrival Cities, noemt hij ze, Aankomststeden. Hij vindt dat de wereld zich meer moet richten op deze plaatsen, waar bijna overal een verandering van arm naar welvaart is te zien.
In zijn tientallen sprekende voorbeelden van migranten komt het zelfde beeld naar boven, dat de stap van het dorp naar de sloppenwijk in de stad altijd van tevoren is gepland. Iedereen wil de levensstandaard van de familie, de kwaliteit van hun leven en hun inkomen verhogen, Daar hebben ze heel veel voor over. Zelfs het jarenlang wonen in een krot ter grootte van een schuurtje met 7 mensen, zonder stromend water, zonder privacy, zonder wc, boven op elkaar. Intrigerend is het verhaal van Bengalen uit Byswanath, die naar Engeland emigreerden. Ze investeren een groot deel van hun inkomen in het dorp waar ze vandaan kwamen. Middenin Bangladesh verrijzen flats, winkelcentra, parken. En de grote sloppenwijk van Istanbul is ooit midden in een onherbergzaam landschap van de grond getild. Stadse armoede met zijn vernederingen en overbevolking vinden migranten al een hele verbetering van hun plattelandsgebrek. Geen enkele immigrant beschouwt die stadse armoede als blijvend. Ze zoeken en vinden er vaak een kans op een beter leven in een betere buurt.
De Arrival City heeft als functie om en middenklasse te scheppen; families die genoeg verdienen en kunnen sparen om zaken te gaan doen waarmee ze ook anderen aan werk kunne helpen. Ze zijn dan in staat om de gebouwen en hun omgeving te verbeteren, kinderen naar hoger onderwijs te sturen en te zorgen dat hun familie en buren het lot van puur overleven ontstijgen. Op deze manier komt er sociale en politieke stabiliteit.
Maar de overheid moet wel een handje helpen. Bulldozers op de sloppen afsturen werkt averechts en doodt elk initiatief. Op zijn minst moeten er riolering, vuilophaaldiensten, water en verharde wegen zijn. Een maatregel om mensen daar aan kapitaal te helpen is het legaliseren van hun woning en het op naam stellen van hun grond. Saunders merkte dat de krottenwijken hun bewoners meer kansen bieden dan gespreide huisvesting in een stad. Bij elkaar wonen van etnische groepen geeft de meeste garanties en veiligheid voor sociale netwerken en woningen met lage kosten. Het biedt de beste weg naar integratie.
Arrival City reken ik tot een van de weinige boeken die mijn wereldbeeld hebben veranderd. Een welkome, goed geschreven, openbaring. Saunders heeft een boek geschreven waarin hij het beeld van smerige slums waar mensen hun leven slijten in viezigheid en armoede voorgoed op zijn kop zet.
Arrival City is een revolutionair boek, dat met zijn visie op de wereld en het leven volledig recht doet aan wat de miljarden migranten in de komende decennia willen en doen. Het steunt en bepleit hun wens op een beter leven op een manier die zij zelf kiezen: verhuizen naar de stad en als mensen en burgers voor vol te worden aangezien. En zich dan verder omhoog te werken. Of ze nu in een sloppenwijk wonen of niet. Ze verdienen respect en steun. Arrival City hoort thuis op het nachtkastje van elke stadsbestuurder op deze wereld. Mijn koninkrijk voor een krottenwijk.
(Arrival City is in het Nederlands vertaald met de titel De trek naar de stad)
