Erg boeiend is het boek van Anton Krotov waarin hij beschrijft hoe hij zomer 1996 in 76 dagen samen met vriend Andrej Vinokurov, liftend vanuit Moskou naar Magadan reist, en weer terug.
Magadan ligt aan de oostkust van Rusland, aan de Stille Oceaan, op 11.000 km afstand van Moskou.
Het boek is in het russisch geschreven en voorzover bekend niet vertaald. Hier is het gratis te downloaden en zijn meer foto's te bekijken.
Krotov (1974), en hij niet alleen, heeft het "vrije reizen" tot een way-of-life verheven. Meer nog dan het zien van verre landen en gebieden gaat het hem om de techniek, de romantiek en de heroïek van het gratis reizen zelf.
Reizen, niet met geld of op je eigen voeten, maar gratis, op de "goedheid van de wereld" !

Krotov's boek is geen roman maar heeft de vorm van een uitgebreid reisverslag zonder een echt dagboek te worden. Het boek is voornamelijk verhalend waarbij Krotov af en toe uitwijdt over de theorie en ideologie achter het "vrije reizen".
"Liften" gebeurt op een aantal manieren. Ten eerste gewoon via de weg. Deze methode is het meest geschikt in het europese gedeelte van Rusland waar er voldoende autoverkeer is.
Ten tweede via elektrichka's. De elektrichka is de elektrische stoptrein die rond elke stad van betekenis in Rusland tot enkele honderden kilometers ver gaan. Controleurs zijn er niet veel en er is geen ingangscontrole. Het blijkt zonder kaartje prima te doen. De controleurs die er zijn, meestal russiche dames van middelbare leeftijd, doen niet snel moeilijk, tenzij er een vermoeden bestaat dat er wat te halen is bij de gesnapte zwartreiziger.

Echt innovatief is het liften bij goederentreinen. Zodra het goederenstation in een stad gevonden is, wordt bij de stationschef nagegaan welke treinen de goede richting opgaan. Dan wordt de machinist gezocht en kan er vaak, afhankelijk van diens welwillendheid, honderden kilometers in lege, volle, open of gesloten goederenwagons meegereisd worden of in de lokomotief zelf. Deze methode werkt beter al naar gelang het niveau van "civilisatie" van de regio afneemt, zoals in Oost Siberië op de alternatieve transsiberië express, de BAM. In deze contreien is zelfs geregeld een open wagon aangekoppeld speciaal voor de minderbedeelde reizigers. Arm, hongerig en ongewassen zijn Krotov en Vinokurov in dezelfde mate als sommige zwervers die ze op hun weg tegenkomen. Zij onderscheiden zich echter door hun 'state of mind', het gratis reizen is de uitdaging, de tocht zien ze als ontdekkingsreis en de uiteindelijke volbrenging zal eer, aanzien en respect opleveren bij de bevriende collega lifters.

Magadan ligt in Kolyma, het uiterste oosten van Rusland, een verafgelegen regio die berucht is geworden door de duizenden gevangenen die hier onder Stalin in arctische omstandigheden in de mijnen tewerk gesteld en omgekomen zijn. In deze regio praat men over de rest van Rusland als het "vaste land" omdat dit eigenlijk alleen per vliegtuig of per schip via Vladivostok te bereiken is, een spoorverbinding is er nooit is aangelegd.
Krotov en Vinokurov gaan over land en nemen de moeilijke onherbergzame route, die hen vanaf het Baikal meer duizenden kilometers over onverharde wegen door de dichte taiga van Oost-Siberië voert door Tsjita langs de "stad" Yakutsk. Dit is het moeilijkste gedeelte van de tocht waarbij ze, geplaagd door kou, regen en muggen, soms slechts twee auto's per dag tegenkomen en een nuchtere chauffeur een zeldzaamheid is. Vanuit Yakutsk wordt een nieuwe manier van liften gepraktiseerd, de zogenaamde "hydrostop", waarbij ze zes dagen lang op een aak over de rivier de Lena oostwaarts varen en als afleiding en verzetje fungeren voor de permanent dronken bemanning. De laatste 600 km naar Magadan worden met een lijnbus afgelegd. Ook de zeldzame bussen zijn in deze regionen genegen om iedereen die langs de weg staat mee te nemen, ongeacht kapitaalkracht.
Na een kort verblijf in Magadan wordt met veel moeite en onderhandeling een nieuwe "hydrostop" geregeld bij een vrachtschip naar Sovietskaya Gavan, een kustplaats 1500 km zuidelijker gelegen met een treinaansluiting. Hier raakte het beetje geld dat de twee hadden compleet op en de rest van de reis zijn ze ook voor hun natje en droogje afhankelijk van de goedheid van de wereld. Die stelt hun niet teleur en het gebeurt zeer regelmatig dat zij heet water, thee, brood, aardappelen of zelfs kleine sommetjes geld toegeschoven krijgen.

Doorspekt met leuke anekdotes, wetenswaardigheidjes en persoonsbeschrijvingen, geeft het boek een goed beeld van de russische afgelegen gebieden en haar inwoners zoals deze zich in zijn meest natuurlijke vorm aan de twee reizigers openbaren. Bij de lezer ontstaat een gevoel van ontzag, bewondering en soms ongeloof voor de wijze waarop Anton en Andrej 21500 km afleggen zonder een rooie cent uit te geven en ogenschijnlijk zonder ooit het goede humeur te verliezen.
Dit is het tweede boek van Krotov, na zijn debuut "de praktijk van het vrije reizen". Krotov, die als journalist werkzaam is voor een touristisch magazine, heeft Rusland inmiddels grondig verkend, lift nu wereldwijd en schrijft daar boeken over. Deze zijn allemaal te vinden op de website van de "Akademie van het Vrije Reizen"
(Академия Вольных Путешествий).

Peter