Vergeten oorlogsverhalen uit de schaduw
Zesde Bulletin Tweede Wereldoorlog. Red. Perry Pierik, Martin Ros, Robin te Slaa (uitg. Aspekt, 247 p.) 
Historicus, journalist en uitgever Perry Pierik liet samen met ex-uitgever en schrijver Martin Ros vier jaar geleden het eerste deel van een reeks boeken over WO2 het licht zien. Boeken waarin, als in een tijdschrift, een keur aan artikelen zijn opgenomen over uiteenlopende onderwerpen over WO2. Pierik en Ros doken niet alleen zelf in archieven en literatuur om interessante onderwerpen op te duiken en af te stoffen. Ze nodigden ook historici, sociologen en journalisten uit bijdragen te leveren. Resultaat is een boeiende, kleurrijke, gestaag groeiende serie boeken met een uiterst gevarieerde en soms onthullende inhoud. Opmerkelijk aan de reeks is dat vooral de onbekende, verborgen voorvallen uit de wereldoorlog worden belicht. Of over meer bekende gebeurtenissen worden nieuwe feiten of inzichten gepresenteerd. Dit voorjaar verscheen deel 6 over onder meer NSB’er Woudenberg, de jacht op Frits de Zwerver, de SS in Litouwen, nationaal-socialistische tekenfilms, en de oorlog in Bergen op Zoom. Aangevuld met tal van recensies over lezenswaardige, speciale boeken. Ook dit (zesde) bulletin haalt weer vergeten oorlogsverhalen uit de schaduw; met veel ongekende illustraties.

Dat Nederland niet in ??n dag op 10 mei 1940 door de Duitse soldaten onder de voet is gelopen blijkt uit het verhaal van de verdediging van Bergen op Zoom. Op 13 mei was nog geen Duitser in de straten daar gesignaleerd. Dankzij het Franse leger, dat een verdedigingsstelling optrok rond de stad. Het mocht niet baten. De Duitse legereenheden stootten door. Toen de Franse wachtmeester Groo gevangen werd genomen vroegen de Duitsers aan hem of er ook negers meevochten in het Franse leger. ?Net zoveel negers als blanken?, antwoordde hij ironisch. De Duitsers vreesden negers, want van oud-strijders uit WO1 hadden ze vernomen dat ze nooit krijgsgevangenen maakten.

?De held van Steenbergen’ wordt de RAF-piloot Guy Gibson genoemd in het gelijknamige artikel over deze man in Zesde Bulletin. Gibson was de beroemdste Engelse bommenwerperpiloot uit WO2. Hij was verantwoordelijk voor het met succes stukgooien van de Duitse Ederdam. In Bulletin wordt verhaald hoe hij aan zijn einde kwam en een graf vond in het Brabantse Steenbergen.
Verder een artikel over de omstreden levenswandel van directeur S. de Hoo van het Centraal Distributiekantoor en zijn rol in de deportatie van een verzetsman naar Dachau.
Hitler en Goebbels vonden tekenfilms een belangrijk cultuurproduct. Ze waren ervan overtuigd dat ze waardevol waren voor de propaganda. Daarnaast wilden ze de Amerikaanse tekenfilms evenaren en zelfs overtreffen. Duitse taal- en letterkundige Ipema schetst een beeld van de Duitse tekenfilmindustrie. Disney aan de Oder.
Als een rode draad door de reeks loopt de serie ‘De lange schaduw van een oorlog.’ Een kaleidoscoop van wat er nu nog allemaal blijft herinneren aan WO2: publicaties, personalia, tentoonstellingen, boeken, controverses en openbare discussies.
Woudenberg (rechts) in het gevolg van SS-generaal Rauter. Foto in Bulletin.


Een winterharde antisemiet, noemt journalist Theo Gerritse de NSB’er Hendrik Jan Woudenberg in zijn artikel in Bulletin. Deze man, opgegroeid in de zogeheten Amsterdamse jodenhoek, werd als aanvankelijk ‘kleine’ Nederlandse nationaal-socialist ??n van de belangrijkste voorlieden in de NSB. Hij werd bestuurslid van het Nederlands Arbeidersfront (NAF). Deze organisatie werd de nieuwe Nederlandse vakbond na het opheffen van NVV, RKWV en CNV. De leden van deze vakorganisaties liepen echter massaal weg toen hun bonden werden geannexeerd door Woudenberg in het NAF. Uit Bulletin blijkt dat Woudenberg niet meer was dan een meeloper, een opportunist, ?kneedbaar als deeg’, zoals de auteur zijn relaas over deze NSB?er noemt.

In dit nummer verder: het debacle van de oprichting van een Litouws SS-bataljon, een kleine biografie van de pas overleden verzetsvrouw Annie Huisman, een interview met Piet Vos, de oudste torpedomaker van ons land, het eerste artikel in een kleine reeks over een campagne om Colijn te wippen, de premier van Nederland van 1933-1939.
En recensies van boeken over Auschwitz, over de schuld die andere staten aan de oorlog hebben, de indringende foto’s in ‘Het 40-45 boek’, het oorlogsdagboek van een Rotterdamse onderwijzer, Nederlands-Australische soldaten en oorlogsmisdadiger Rauca.
Zolang de schaduw van de oorlog groeit zal ze een vruchtbare bron blijven voor wat Bulletin een serie oorlogsdocumentatie van formaat maakt.
3 juli 2004
S. de Hoo was bevriend met Leonard Alexander Rodrigues Lopes die bij hem inwoonde in Hattem vanaf 1946 tot 1950. Ze hadden 2 foto's van Prins Bernhard in SS uniform en als student in Berlijn, met een hond poserend voor een in elkaar geslagen winkel van joden in Berlijn. De Hoo moest daarom kapot worden gemaakt. Hij wist ook veel van Hans Hirschfeld . Die kende die foto's ook. De BNV maakte intensief jacht op Lopes en de Hoo.
door Gerrit Stam, 19 april 2012, 23:19
Rodrigues Lopes werd vermoord in 1952. De Hoo en Lopes wisten teveel van de SS-prins Bernhard, lid van de NSDAP en SS-Reiter van de lijfgarde van Hitler. De Hoo is door de Jong neergesabeld met vervalste papieren van het bureau BNV van de Nazi collaborateur Louis van Einthoven. Hij stierf op 24 mei 1965, vermoord door de chirurg Dr. Eefting Schattenkerk in het Sophia ziekenhuis in Zwolle na een "mislukte "operatie. Dit op initistief van prins Bernhard.Eefting Schattenkerk werd de volgende dag op non actief gezet. Hij was in de oorlog initiatiefnemer van medisch verzet. De foto's en de stadhoudersbrief waarover de Hoo beschikte zijn verdwenen.
door Jan Dullemaer, 13 mei 2012, 01:37
Dick Kajaan, dezelfde geestelijke stroming toegedaan als de dominee Slomp, geeft de verzetsdominee wel erg veel krediet. Slomp heeft de bonnenroof op het CDK gedeeltelijk verzilverd voor hulp aan onderduikers, maar wel een heel erg miniem deel. Het grootste deel kwam ten goede aan Slomp (via de zwarte markt) zelf die er wel heel erg comfortabel van kon leven, als een vorst met zijn gezin. Het gezin kende totaal geen gebrek zoals zovele Nederlanders. Dat met dank aan de Zwarte Markt waar dominee Slomp alias Frist de Zwerver dankbaar gebruik van maakte. Maar zoiets zullen deze gereformeerden nooit bekennen.
door Jan van Duin, 13 mei 2012, 01:58