De jacht op de bloedkikker
Jij, de duisternis. Mayra Montero. (uitg. Wereldbibliotheek, 166 p.) 
Kikkers kwijt.
Pwazon rats, zombies, moord, macoutes, kikkers, seks, geweld en intimidatie, zijn de ingredi?nten die de schrijfster van Cubaanse komaf, Mayra Montero, mixt in haar roman ‘Jij, de duisternis’. Een verhaal met de vol geheimzinnigheid gevulde zoektocht, in een donkere dreigende atmosfeer, naar de laatste bloedkikker op Ha?ti door een Amerikaanse wetenschapper Grigg en zijn inheemse gids Thierry. Deze vertelt zijn hele levensverhaal aan Grigg tijdens hun speurtocht. Grigg’s leven komt slechts fragmentarisch naar boven. En dan nog is er de speurtocht zelf in een land waar ze hun leven niet zeker zijn.
Actueler had dit boek uit 1995 niet kunnen zijn, nu bekend is geworden dat al bijna de helft van de kikkers en andere amfibie?n op de aarde is uitgestorven. De uitsterving is een teken dat het met de natuurlijke gesteldheid van onze planeet snel achteruit gaat. Romancier Montero, die lange tijd journalist was, heeft met ??n van haar thema’s in ‘Jij, de duisternis’ - het verdwijnen van kikkers - deze ecologische catastrofe 10 jaar geleden al voorzien. Een fascinerend relaas met een onderhuidse spanning over de waarde en waardigheid van de mens en de ondergang van de natuur.

Montero maakt van de belevenissen en levens van haar personages een glanzend moza?ek: de escapades van Grigg’s echtgenote met een andere vrouw; Thierry’s kleurrijke leven vol mysterie; familierelaties waarin een zoon het met z’n stiefmoeder aanlegt; de broer verleidt z’n halfzuster; vader verwekt een dochter bij een vriendin; het fokken van struisvogels door Grigg’s vader; twee Franse biologen zoeken verwoed naar de laatste cactus van een nagenoeg uitgestorven soort; intimidatie en moord door de macoutes (een ongecontroleerde politiemacht van vrijwilligers die met moord en intimidatie beoogde opponenten van de machthebbers uit de weg ruimt); mythen over onder water levende mensen; demonen en albino’s; quadrilles die op levende doden jagen; geheime broederschappen opererend als een soort maffia; verdwenen soorten amfibie?n; de dood trotserende obsessieve westerse wetenschappers met hun systematische onderzoeksquadranten in een door chaos geregeerd land.

‘Jij, de duisternis’ is een aanklacht tegen de ecologische vergiftiging en uitsterven der soorten, waaraan zelfs wetenschappers met het vangen en doden van het laatste exemplaar zich schuldig maken. Montero tekent tegelijkertijd een messcherp portret van de Ha?tiaanse samenleving die met moord, haat en geweld wordt verwoest. Het boek is het verhaal over het donkere mysterie dat mensheid heet. De bloedkikker (Eleutherodactylus sanguineus) is met zijn onheilspellende naam Montero’s symbool voor het ongebreidelde bloedvergieten in samenleving en natuur.
14 oktober 2004
Een aardige variatie op dit thema is het boek 'Darwins hofvijver' van Thijs Goldschmidt over het uitsterven van de fura vissoorten door toedoen van de door de mens uitgezette Nijlbaars in het Victoriameer.
door Peter Reitsma, 16 oktober 2004, 01:19