Waarover gaat de Zuid_Koreaanse literatuur? Zuid-Korea is het themaland op de Frankfurter Buchmesse dit jaar. Reden voor Der Spiegel om af te reizen naar hoofdstad Seoel om het Leitmotiv in ’s land’s literaire kunst te ontdekken. De bezetting, repressie en gewelddadigheden in Korea tot 1945 door China en Japan hebben een onuitwisbare stempel gedrukt op de Zuid-Koreaanse schrijvers. De literatuur in dit land draait om het achter zich laten van het lijden en de pijn, zich daar tegen te weren en dromen van een beter en menswaardig bestaan. Dit spreekt alles zo tot de verbeelding ?n de werkelijkheid van de Zuid-Koreanen, dat de boeken van hun schrijvende landgenoten met gemak oplagen halen van 100.000’en en zelfs de grens overschrijden van 1 miljoen.

Een van de populairste schrijvers en exponent van deze hoofdstroming is Hwang Sok Yong (1943). Zijn romans draaien om de trauma’s, die zijn land in de afgelopen eeuw heeft opgelopen: de deling van de natie, de Koreaanse en Vietnamese oorlog, verzet tegen de dictatuur en om de sociale en menselijke offers van het grote economische herstel. ‘De verre tuin’ is zijn jongste boek. Als iemand aan den lijve dictatuur en paranoia aan den lijve heeft ondervonden is Hwang Sok Yong het wel. Hij werd in 1989 na een reis naar het buitenland 5 jaar gevangen gezet, omdat hij volgens de wet verboden Noord-Koreaanse schrijvers had bezocht. Nu is hij een sterauteur in zijn land.

Een sleutelwerk in de Zuid-Koreaanse literatuur is ‘De geschiedenis van meneer Han’, die sterke gelijkenis vertoont met wat de auteur Hwang Sok Yong zelf is overkomen. Het boek gaat over een Noord-Koreaanse militaire arts. Door zijn vermeende gebrekkige politieke standvastigheid wordt hij ter dood veroordeeld. Hij weet te vluchten naar Zuid_Korea. Daar wordt hij als overloper gepakt en gemarteld. Eenzaam en gebroken sterft hij later.

De tiendelige geschiedenis van het leven van de bewoners van het Taebaekgebergte heeft geen Zuid-Koreaan ongelezen gelaten. Auteur Jo Jong Rae (1943), beschrijft hierin een eeuw Koreaanse historie, waarin hij het leven verwerkt van 1200 personen. Jarenlang deed hij regelmatig research ter plekke. Twee kortere werken van zijn hand gaan over de nog vele open wonden van de Koreaanse oorlog.

Een andere monumentaal werk ‘Land’ met historische fictie is van schrijfster Pak Kyongni (1928). Ze wordt wel als de moeder van de moderne Koreaanse literatuur beschouwd. In de stad Wonju is zelfs nu al bij haar leven een museum aan haar gewijd.
Der Spiegel toont en beschrijft een achttal recent in het Duits vertaalde Zuid-Koreaanse boeken. In het Nederlands kon ik slechts ‘Meneer Han’ van Hwang Sok Yong vinden.

In hetzelfde boekennummer van Der Spiegel paraderen als gebruikelijk nieuwe boeken over de Tweede Wereldoorlog voorbij. De Duitsers lijken over deze tijd niet uitgepraat en -geschreven. Is deze tamelijk eenzijdige historische gerichtheid en belangstelling nog steeds het loon dat de Duitsers willen betalen voor hun schuldgevoel? Mogen Duitse serieuze historici nog niet de ogen richten naar tijdperken en landen over de grenzen van die van de jaren 1933-1945 heen? Boeken over hedendaagse politiek zijn wel salonf?hig. En recensies van boeken over (de familie van ) de schrijver Mann geeft de Duitse lezers kennelijk het literaire en erudiete tegenwicht van hun loodzware oorlogsverleden.
Der Spiegel blikt ook vooruit met een reeks aan Mozart-biografie?n, vanwege het Mozartjaar 2006 als wordt gevierd dat deze componist 250 jaar geleden werd geboren. En over wie gaat deze boekenspecial nog meer: Heine, Hoffmansthal en Canetti.

Laurens