De weg door zee
Find a Way. Diana Nyad. Uitg.MacMillan. (308 blz.)
Aan zwemmen heb ik een broertje dood. Toch heb ik de autobiografie van de Amerikaanse marathonzwemster Dyana Nyad in 1 adem uitgelezen. Haar levensverhaal gaat behalve over zwemmen door huizenhoge golven, tussen haaien en dodelijke kwallen vooral over het najagen en verwezenlijking van een droom. 

Dodelijke kwallenHet lukte Nyad in september 2013 op 64-jarige leeftijd om van Cuba naar Florida te zwemmen, van Havana naar Key West. 180 kilometer in 53 uur. Een onmogelijke tocht, dacht iedereen. Ze had er wel bijna 60 levensjaren voor nodig om dit voor elkaar te krijgen. Als kind werd ze door haar stiefvader aangemoedigd te gaan zwemmen en te streven naar de beste prestaties. Ze maakte deel uit van schoolteams, die vele prijzen in de wacht sleepten. Tegelijkertijd met haar studie Engels en Frans ging ze trainen als marathonzwemster. Ze zwom tochten op het Ontariomeer, zwom als eerste van het Caribische eiland Bimini naar Florida. Ze zwom een record in de Baai van Napels en bedwong het water rondom Manhattan in een tocht van 45 kilometer onder de 8 uur.  
 
 
Toen ze 28 was ondernam ze de eerste poging om van Cuba naar Florida te zwemmen. Die mislukte evenals later nog drie keer. Hoewel ze op haar 29ste stopte met marathonzwemmen vanwege afnemende fysieke krachten verloor ze haar droom om ooit de Cuba-Florida oversteek te maken nooit uit oog. Haar vijfde Cubapoging op 31 augustus 2013 slaagde. 

In haar boek beschrijft ze uitvoerig en pakkend over de voorbereidingen en de trainingen voor deze zwemtocht. Van de afgebroken 4 eerdere Cubatochten heeft ze veel geleerd om op die 31ste augustus niks meer aan het toeval over te laten. Er zijn een speciaal masker, pak, handschoenen en laarzen gemaakt om aanvallen van de dodelijke en verlammende tentakels van de hoogst giftige kwal Chironex Fleckeri te kunnen weerstaan. 

Haar Cuba zwemtochten dwars door de verraderlijke Golfstroom bereidt ze voor als militaire expedities. Een team van rond de 30 mensen omringt haar; duikers voor het verjagen van haaien, een persoonlijke coach, een navigator, maaltijdvoorzieners en andere helpers. Het is  intrigerend hoe ze vertelt over deze voorbereidingen, miskleunen en zorgen. Haar verraderlijke en gevaarlijke tochten komen in details voorbij. Soms lijkt het op het voeren van een klassieke zeeslag. 

Het grootste deel van Find a Way is een openhartig en boeiend exposé over Nyad’s zwemervaringen, maar ook haar werk als sportverslaggeefster, andere ingrijpende levensgebeurtenissen en haar seksuele geaardheid laat ze niet onbesproken. Als kind werd ze seksueel mishandeld door haar stiefvader. En als puber was ze het doelwit van seksueel aanranding door haar zwemcoach. Ze zou hier nooit helemaal los van komen. Niet alleen de tocht van Cuba naar Florida met alle ontberingen en gevaren maakt Find a Way zo opmerkelijk, het zijn vooral haar kracht en vastberadenheid die geen nederlaag of grenzen dulden, die dit boek zo sterk en fascinerend maken. 

Niad schrijft: ‘The epic Cuba Swim touches my soul. There is no other ocean crossing that would move me to dream again, to train like that again. Now it’s my challenge to have that same fierce way out of the water.’ 
Find a way gaat over een onvergetelijke en onvergelijkbare tocht vol doorzettingsvermogen, intelligentie, passie en angst. Een goed geschreven mooie memoire over een verbazingwekkend en onmogelijke lijkende triomf. Met recht ‘One untamed and courageous life.’ 

5 december 2017